Giải mã ảnh hưởng của AI đến tư duy sáng tạo của con người

by AIE Creative | 24/05/2024 | Lượt xem: 421

Khám phá cơ chế hoạt động của não bộ trong quá trình sáng tạo sẽ mở ra một hiểu biết thú vị về lý do tại sao chúng ta lại thấy thích thú khi tham gia vào các hoạt động sáng tạo. Hãy cùng tìm hiểu cách não bộ của chúng ta điều phối bản giao hưởng tuyệt vời của sự sáng tạo.

Nội dung bài viết:

Mối liên kết giữa sáng tạo và não bộ: Hiểu về mạng lưới thần kinh

Ảnh hưởng của Dopamine

Sáng tạo như một phương pháp giảm căng thẳng

Sáng tạo và tính đàn hồi của não bộ

Công nghệ AI đang và sẽ ảnh hưởng đến sự sáng tạo của con người

Sự sáng tạo là một nỗ lực nghệ thuật của bộ não. Khi chúng ta tham gia vào các hoạt động sáng tạo, từ vẽ tranh, viết thơ, hoặc nghĩ ra chiến lược kinh doanh mới, chúng ta khởi động một bản giao hưởng hoạt động thần kinh không chỉ mang lại niềm vui lớn mà còn mang lại nhiều lợi ích nhận thức đáng kể. Việc hiểu được tại sao bộ não của chúng ta được lập trình để thích và hưởng lợi từ các quá trình sáng tạo có thể thay đổi cách chúng ta tiếp cận các thách thức cá nhân và chuyên nghiệp, làm cho cuộc sống của chúng ta phong phú và viên mãn hơn.

Mối liên kết giữa sáng tạo và não bộ: Hiểu về mạng lưới thần kinh (The creativity brain connection: Understand neural networks)

Sáng tạo liên quan đến nhiều vùng não, đặc biệt là mạng lưới chế độ mặc định (default mode network - DMN), mạng lưới kiểm soát hành vi (executive control network), và mạng lưới quan trọng (salience network). Mạng lưới chế độ mặc định thường hoạt động khi chúng ta mơ màng hoặc để tâm trí lang thang, đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra các ý tưởng sáng tạo. Mạng lưới chế độ mặc định cho phép chúng ta truy xuất ký ức, hình dung các tình huống tương lai và kết nối các ý tưởng riêng biệt thành các khái niệm mới.

Mạng Lưới thần kinh

Mạng lưới kiểm soát hành vi tiếp tục can thiệp để quản lý các ý tưởng này. Mạng lưới kiểm soát hành vi giúp chúng ta tập trung, đưa ra quyết định và áp dụng tư duy phản biện để tinh chỉnh và hiệu quả thực hiện ý tưởng sáng tạo.

Trong khi đó, mạng lưới quan trọng quét đầu vào giác quan và suy nghĩ nội tâm, xác định điều gì là quan trọng nhất và điều chỉnh sự chuyển đổi giữa mạng lưới chế độ mặc định và mạng lưới kiểm soát hành vi.

Ảnh hưởng của Dopamine (The Dopamine effect)

Một nhân tố chính giúp sáng tạo trở nên thú vị là dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh thường liên quan đến mạch thưởng của não. Khi chúng ta tham gia vào các hoạt động sáng tạo, não chúng ta giải phóng dopamine, dẫn đến cảm giác thỏa mãn và hạnh phúc. Sự giải phóng này khuyến khích chúng ta tiếp tục tham gia vào những hoạt động này, củng cố hành vi sáng tạo.

Tham khảo thêm những thông tin mới nhất tại các kênh chính thức của AIE Creative:

Theo dõi Fanpage của AIE Creative

Gia nhập cộng đồng Facebook “AI for Vietnam Education”

Tham gia nhóm zalo "AI For English Teacher"

Tham gia nhóm zalo "AI Trainers-LnD-Edtech"

Đăng ký kênh Youtube của AIE Creative

Sáng tạo như một phương pháp giảm căng thẳng (Creativity as a Stress Reliever)

Tham gia vào các hoạt động sáng tạo đã được chứng minh là giúp giảm lo âu, căng thẳng và rối loạn tâm trạng. Một nghiên cứu được công bố trong Tạp chí Tâm lý Học Tích Cực cho thấy những người tham gia vào các hoạt động sáng tạo hàng ngày báo cáo cảm thấy hạnh phúc và thư giãn hơn. Điều này có thể là do sự tham gia sáng tạo có thể dẫn đến trạng thái được gọi là "dòng chảy" (flow), được đặc trưng bởi sự đắm chìm hoàn toàn trong một hoạt động, nơi thời gian dường như đứng yên.

Sáng tạo như một phương pháp giảm căng thẳng

Sáng tạo và tính đàn hồi của não bộ (Creativity and brain plasticity)

*Lưu ý: Brain Plasticity có thể được hiểu theo nghĩa "Tính dẻo của não bộ"

Sự tham gia thường xuyên vào các nhiệm vụ sáng tạo cũng thúc đẩy tính đàn hồi của não (neuroplasticity) —khả năng của não tự tái tổ chức bằng cách hình thành các kết nối thần kinh mới. Tính linh hoạt này rất quan trọng đối với sự nhanh nhẹn nhận thức và khả năng chống chọi với suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác. Các nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên tham gia vào các hoạt động phức tạp, kích thích, bao gồm các sở thích nghệ thuật, ít có khả năng phát triển các rối loạn nhận thức liên quan đến tuổi già.

Tính đàn hồi của não bộ

Công nghệ AI đang và sẽ ảnh hưởng đến sự sáng tạo của con người theo những cách sau đây:

1. Tăng cường năng suất sáng tạo: Các công cụ và hệ thống AI có thể giúp con người tiết kiệm thời gian và tăng hiệu suất trong các hoạt động sáng tạo, chẳng hạn như tự động hóa các tác vụ lặp lại, cung cấp ý tưởng và gợi ý sáng tạo, hoặc phân tích dữ liệu để tìm ra xu hướng mới.

2. Mở rộng phạm vi sáng tạo:AI có thể khám phá và khai thác những lĩnh vực mới, vượt xa những gì con người có thể tưởng tượng. Các thuật toán học máy có thể tạo ra những sản phẩm và ý tưởng hoàn toàn độc đáo, giúp mở rộng biên giới của sự sáng tạo.

3. Tăng cường khả năng sáng tạo: Các hệ thống AI có thể hỗ trợ con người trong việc phát hiện các mối liên kết không rõ ràng, kích thích suy nghĩ ngoài hộp và đưa ra những quan điểm mới mẻ. Điều này có thể giúp con người vượt qua các giới hạn nhận thức và tư duy truyền thống, thúc đẩy sự sáng tạo.

4. Thay đổi vai trò của con người trong sáng tạo: Với sự hỗ trợ ngày càng tăng từ AI, vai trò của con người trong quá trình sáng tạo sẽ dần chuyển từ "người sáng tạo" sang "người thiết kế, điều phối và quản lý" các hệ thống AI sáng tạo. Con người sẽ tập trung vào việc định hướng, định vị và khai thác hiệu quả các nguồn lực sáng tạo của AI.

5. Thúc đẩy sự hợp tác giữa con người và AI: Sự kết hợp giữa trí tuệ con người và khả năng tính toán, phân tích của AI sẽ tạo ra những kết quả sáng tạo vượt xa những gì mỗi bên có thể đạt được một mình. Điều này sẽ thúc đẩy sự hợp tác giữa con người và AI trong các nỗ lực sáng tạo trong tương lai.

Kết luận

Tóm lại, sự phát triển của AI sẽ không chỉ thay đổi cách thức con người sáng tạo mà còn mở ra những cơ hội mới, giúp con người vượt qua các giới hạn và tiềm năng của bản thân, hướng tới những thành tựu sáng tạo chưa từng có.